Uit eten tijdens de ramadan

Wat doe je als je moslim bent, tijdens de vastenmaand ramadan de hele dag hebt gevast en geen zin hebt om ’s avonds zelf te koken voor de iftar (het breken van de vasten bij zonsondergang)? Of als je de vasten een keertje met vrienden wil verbreken, in plaats van thuis met je familie? Juist, je gaat lekker uit eten.

Tegenwoordig zijn er steeds meer restaurants waar je ’s avonds laat speciaal voor de iftar terecht kan. Meestal gaat het dan om restaurants waarbij de ondernemers zelf moslim zijn en de meeste vaste klanten ook. Het menu is volledig halal (islamitisch toegestaan) en vaak ook alcoholvrij. Wie uit eten wil tijdens de ramadan, kan bij deze restaurants kiezen uit verschillende iftarmenu’s of gebruik maken van een iftarbuffet.

Meer dan Marokkaans

Overigens beperken deze restaurants zich niet tot de traditionele Marokkaanse of Turkse keuken, zoals je misschien zou denken. In Rotterdam vind je bijvoorbeeld ook halal Tex-Mex restaurants, Argentijnse steakhouses en Japanse sushi-restaurants. Ga je tijdens de ramadan naar Madera House aan de West-Kruiskade, dan krijg je eerst dadels, harira-soep en thee om de vasten te verbreken. Voor het voorgerecht kun je kiezen uit een Marokkaanse kip bestilla, een garnalen-avocado cocktail of een loempia met vis. Voor het hoofdgerecht kun je kiezen uit spareribs (gemaakt van kalfsvlees in plaats van varkensvlees), kip funghi of een dorade met venkelsaus – dit alles geserveerd met huisgemaakte aardappelpuree. Het nagerecht bestaat uit roomijs met vers fruit. Ga je naar restaurant Da Vinci aan de Westblaak, dan staat er een buffet klaar met onder andere lamskoteletjes, kipsaté, spareribs, garnalenspiesjes, gegrilde zalm en gebakken aardappeltjes.

Andere ervaring

Uit eten gaan tijdens de ramadan is wel een andere ervaring dan tijdens de rest van het jaar. Waar het normaal een komen en gaan is van mensen in een restaurant, druppelen alle klanten nu kort voor zonsondergang binnen. En waar het personeel normaal gesproken druk heen en weer loopt om alle bestellingen door te geven, staat er nu een buffet klaar. Soms heeft iedereen vooraf bij de reservering al de menukeuze doorgegeven. De sfeer is dan ook heel rustig en gemoedelijk.

Het ene restaurant kiest ervoor om de achtergrondmuziek even uit te zetten en de adhan (oproep tot het gebed) af te spelen. Zo maakt men duidelijk dat de zon onder is gegaan en het tijd is om te eten. In het andere restaurant klinkt er geen adhan, maar begint het personeel de eerste gang te serveren. De gasten besluiten dan zelf om op een bepaald moment de vasten te verbreken.

Levende traditie

Dit alles laat zien hoe religie mede vormgeeft aan het uitgaansleven in een grote stad als Rotterdam. Het laat ook zien dat de islam een levende traditie is. Bestaande rituelen en tradities krijgen steeds opnieuw vorm, afhankelijk van de tijd en de plaats waar mensen leven. Wat in dit specifieke geval opvalt, is de belangrijke rol van het commerciële pionierswerk van horecaondernemers. Ze proberen nieuwe concepten uit en letten goed op wat wel en niet aanslaat. Zo dragen zij bij aan de manier waarop de islam beleefd wordt in het hier en nu. En zo kan het gebeuren dat de adhan, die normaal gesproken vanuit de minaret van een moskee klinkt, deze maand ook in een restaurant in Rotterdam te horen is.

Margreet van Es is universitair docent Religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en is gespecialiseerd in eten en religieuze diversiteit.

Foto: Dadels, brood en flessen water staan klaar voor de iftar in een restaurant in Rotterdam (copyright Margreet van Es).