Utrecht Religie Forum

Islam

“De Koran zegt” en “de islam schrijft voor” – een modern fenomeen

De transformatie van het islamitisch zelfbeeld in de moderne periode en vervolgens de betekenis van het concept “islam” blijven vele historici en religiewetenschappers nog steeds bezighouden. Het contrast tussen de premoderne islam en de islam in zijn huidige vorm is soms zo frappant dat het ons dwingt een vraagteken bij de notie “islam” te zetten….

Lees meer

Is er een “recht” op de rituele slacht?

Hebben joden en moslims het recht dieren onbedwelmd ritueel te slachten? In de liberale traditie geeft de Letter Concerning Toleration, geschreven door de Engelse filosoof John Locke (1632-1704) in Amsterdam aan het eind van de zeventiende eeuw, een ondubbelzinnig positief antwoord op de vraag. Met de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese…

Lees meer

Terreur in Frankrijk

Vorige week bevestigde de Franse Raad van State de door de Franse regering genomen beslissing om het Collectif Contre l’Islamophobie (CCIF) te verbieden. Deze NGO richt zich op het bestrijden van islamofobie en staat Franse moslims bij die te maken hebben gekregen met discriminatie. Ze doet dat sinds een aantal maanden vanuit Brussel, onder de…

Lees meer

Religieuze groepen als samenzwerende zondebokken

Of je het nu wilt of niet, je komt ze tegenwoordig regelmatig tegen: samenzweringstheorieën. Vandaag de dag gaan ze regelmatig over het coronavirus – dit zou bijvoorbeeld een poging zijn om de bevolking te controleren of een sluwe poging van Microsoftstichter Bill Gates om via vaccinatie mensen van een chip in hun lijf te voorzien…

Lees meer

Seeking Knowledge unto China

“Seek knowledge, even unto China”—this is a very famous hadith among the Chinese Muslim communities. Even though many well-known scholars, including Salafi authority shaykh Muhammad Nasir al-Din al-Albani (1914-1999), have ruled out its status as an authentic hadith, it’s nonetheless very often quoted by Chinese scholars and politicians in various scenarios to show that there’s…

Lees meer

Ramadan in lockdown

Het is april 2021 en dat betekent dat de maand Ramadan is begonnen. In deze blog blikken we terug op de Ramadan in 2020, die samenviel met de eerste ‘intelligente lockdown’ in Nederland. Hoe hebben Nederlandse moslims de vastenmaand destijds beleefd? En wat zegt dit in bredere zin over de manier waarop religie verandert tijdens…

Lees meer

Een oude vos nieuwe streken aanleren

Doorlopende ontwikkelingen in het veld van kunstmatige intelligentie bieden de traditionele geesteswetenschappen nieuwe middelen om oude vragen op te lossen. Neem het voorbeeld van auteurschap. Wellicht ontdekt iemand in een vergeten bibliotheek ergens een nieuw manuscript dat beweert geschreven te zijn door Aristoteles. Wat hierna volgt, is dat een expert in de werken van Aristoteles…

Lees meer

Mohammedcartoons en de urgentie van de hervorming van omgang met religieuze teksten

De onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty en de terreuraanslag in Nice, die drie mensen het leven kostte, hebben het debat over de Mohammedcartoons in Europa opnieuw een dramatische wending gegeven. Deze zorgwekkende ontwikkelingen doen mensen zich opnieuw de eeuwige twee vragen stellen: is de islam verenigbaar met Europese normen en waarden en is…

Lees meer

Hoe Utrecht een belangrijke impuls heeft gegeven aan modern islamitisch denken

Tien jaar geleden overleed een grote, ja wereldberoemde islamitische intellectueel die diepe sporen heeft achtergelaten in Utrecht. “Mijn grootste huiver is dat men in Europa mij beschouwt en behandelt als een islamcriticus,” zo noteert de New York Times in haar necrologie over Nasr Hamid Aboe Zaid. “Dat ben ik niet. Ik ben een onderzoeker.” Aboe…

Lees meer

“If you can help, then do it!” Discussions of Health and Medicine in Late Antique Religious Communities

As the ongoing coronavirus pandemic aptly illustrates, health and medicine are concerns not only for the individual, but for the community and the environment within which he or she lives. Our lives are bound up with one another and depend on the mutual aid and care of the friends, family, doctors, nurses, and many others…

Lees meer

Nieuwe moslima’s in Nederlandse media en journalistiek

Bekering van niet-moslims naar islam roept vandaag de dag allerlei reacties en emoties op, variërend van verbazing, twijfel, bezorgdheid en vijandigheid. Dit is terug te zien in Nederlandse media en journalistiek. Alleen al sinds 2005 werden nieuwe moslims in beeld gebracht door heel wat documentaires, series, reportages en talkshows uitgezonden door de publieke omroepen. Een…

Lees meer

Smelling Sacred Spaces: Pilgrimage Practices and Olfactory Experiences in Early Islam

Pilgrimage (in Arabic, hajj) is one of the canonical five pillars of Islam, the collection of practices and beliefs understood to be foundational for all Muslims. Testimony to Muslims performing the hajj to Mecca is available from very early in Islamic history: it is described as “a duty owed to God by people who are…

Lees meer

“Pictures That Divide”: een onderzoek naar de islam, visuele cultuur en diversiteit

Onze tijd is er een van visuele overvloed. Elke dag opnieuw maken we met z’n allen een onvoorstelbare hoeveelheid afbeeldingen, met name afbeeldingen van elkaar. Maar deze “representaties”, zoals geesteswetenschappers ze noemen, zeggen niet alleen iets over de geportretteerden, maar vooral iets over de zienswijze van de makers en over de relatie tussen het “Zelf”…

Lees meer

Medieval Sufi Psychological Theory and its Socio-Political Relevance

In the twelfth or early thirteenth century, a certain Sharaf al-Din al-Balkhi dreamt that he was in an expansive desert, completely empty apart from a single well. At first, he witnessed smoke rising from the well. This was followed by various animals, including wolves, scorpions, monkeys and snakes. The animals constantly transformed into humans and…

Lees meer

De Moslim Broederschap als islamitische samenzwering

Samenzweringstheorieën zijn van alle tijden. Je zou ze kunnen definiëren als pogingen van ongeïnformeerde mensen om ingewikkelde problemen op een simplistische manier te duiden, waarbij ze kwaadaardige motieven toeschrijven aan één of meerdere betrokkenen. In plaats van zich te verdiepen in complexe kwesties en zich een genuanceerd oordeel te vormen is het vaak gemakkelijker om…

Lees meer