Islam
“De Koran zegt” en “de islam schrijft voor” – een modern fenomeen
De transformatie van het islamitisch zelfbeeld in de moderne periode en vervolgens de betekenis van het concept “islam” blijven vele historici en religiewetenschappers nog steeds bezighouden. Het contrast tussen de premoderne islam en de islam in zijn huidige vorm is soms zo frappant dat het ons dwingt een vraagteken bij de notie “islam” te zetten….
Lees meerIs er een “recht” op de rituele slacht?
Hebben joden en moslims het recht dieren onbedwelmd ritueel te slachten? In de liberale traditie geeft de Letter Concerning Toleration, geschreven door de Engelse filosoof John Locke (1632-1704) in Amsterdam aan het eind van de zeventiende eeuw, een ondubbelzinnig positief antwoord op de vraag. Met de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese…
Lees meerTerreur in Frankrijk
Vorige week bevestigde de Franse Raad van State de door de Franse regering genomen beslissing om het Collectif Contre l’Islamophobie (CCIF) te verbieden. Deze NGO richt zich op het bestrijden van islamofobie en staat Franse moslims bij die te maken hebben gekregen met discriminatie. Ze doet dat sinds een aantal maanden vanuit Brussel, onder de…
Lees meerHet is onzin dat de islam een onredelijke religie is
Kort geleden was het weer die tijd van het jaar dat we terugkijken op 11 september 2001. Met de aanslagen van die dag werd de 21e eeuw ingeluid en werd de toon gezet. Als expert van middeleeuwse islamitische filosofie zou ik daar misschien niets over te zeggen hebben. Maar toch. Al-Ghazali Het was een vreemde…
Lees meerReligieuze groepen als samenzwerende zondebokken
Of je het nu wilt of niet, je komt ze tegenwoordig regelmatig tegen: samenzweringstheorieën. Vandaag de dag gaan ze regelmatig over het coronavirus – dit zou bijvoorbeeld een poging zijn om de bevolking te controleren of een sluwe poging van Microsoftstichter Bill Gates om via vaccinatie mensen van een chip in hun lijf te voorzien…
Lees meerSeeking Knowledge unto China
“Seek knowledge, even unto China”—this is a very famous hadith among the Chinese Muslim communities. Even though many well-known scholars, including Salafi authority shaykh Muhammad Nasir al-Din al-Albani (1914-1999), have ruled out its status as an authentic hadith, it’s nonetheless very often quoted by Chinese scholars and politicians in various scenarios to show that there’s…
Lees meerRamadan in lockdown
Het is april 2021 en dat betekent dat de maand Ramadan is begonnen. In deze blog blikken we terug op de Ramadan in 2020, die samenviel met de eerste ‘intelligente lockdown’ in Nederland. Hoe hebben Nederlandse moslims de vastenmaand destijds beleefd? En wat zegt dit in bredere zin over de manier waarop religie verandert tijdens…
Lees meerEen oude vos nieuwe streken aanleren
Doorlopende ontwikkelingen in het veld van kunstmatige intelligentie bieden de traditionele geesteswetenschappen nieuwe middelen om oude vragen op te lossen. Neem het voorbeeld van auteurschap. Wellicht ontdekt iemand in een vergeten bibliotheek ergens een nieuw manuscript dat beweert geschreven te zijn door Aristoteles. Wat hierna volgt, is dat een expert in de werken van Aristoteles…
Lees meerMohammedcartoons en de urgentie van de hervorming van omgang met religieuze teksten
De onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty en de terreuraanslag in Nice, die drie mensen het leven kostte, hebben het debat over de Mohammedcartoons in Europa opnieuw een dramatische wending gegeven. Deze zorgwekkende ontwikkelingen doen mensen zich opnieuw de eeuwige twee vragen stellen: is de islam verenigbaar met Europese normen en waarden en is…
Lees meerHoe Utrecht een belangrijke impuls heeft gegeven aan modern islamitisch denken
Tien jaar geleden overleed een grote, ja wereldberoemde islamitische intellectueel die diepe sporen heeft achtergelaten in Utrecht. “Mijn grootste huiver is dat men in Europa mij beschouwt en behandelt als een islamcriticus,” zo noteert de New York Times in haar necrologie over Nasr Hamid Aboe Zaid. “Dat ben ik niet. Ik ben een onderzoeker.” Aboe…
Lees meer“If you can help, then do it!” Discussions of Health and Medicine in Late Antique Religious Communities
As the ongoing coronavirus pandemic aptly illustrates, health and medicine are concerns not only for the individual, but for the community and the environment within which he or she lives. Our lives are bound up with one another and depend on the mutual aid and care of the friends, family, doctors, nurses, and many others…
Lees meerNieuwe moslima’s in Nederlandse media en journalistiek
Bekering van niet-moslims naar islam roept vandaag de dag allerlei reacties en emoties op, variërend van verbazing, twijfel, bezorgdheid en vijandigheid. Dit is terug te zien in Nederlandse media en journalistiek. Alleen al sinds 2005 werden nieuwe moslims in beeld gebracht door heel wat documentaires, series, reportages en talkshows uitgezonden door de publieke omroepen. Een…
Lees meerSmelling Sacred Spaces: Pilgrimage Practices and Olfactory Experiences in Early Islam
Pilgrimage (in Arabic, hajj) is one of the canonical five pillars of Islam, the collection of practices and beliefs understood to be foundational for all Muslims. Testimony to Muslims performing the hajj to Mecca is available from very early in Islamic history: it is described as “a duty owed to God by people who are…
Lees meer“Pictures That Divide”: een onderzoek naar de islam, visuele cultuur en diversiteit
Onze tijd is er een van visuele overvloed. Elke dag opnieuw maken we met z’n allen een onvoorstelbare hoeveelheid afbeeldingen, met name afbeeldingen van elkaar. Maar deze “representaties”, zoals geesteswetenschappers ze noemen, zeggen niet alleen iets over de geportretteerden, maar vooral iets over de zienswijze van de makers en over de relatie tussen het “Zelf”…
Lees meerMedieval Sufi Psychological Theory and its Socio-Political Relevance
In the twelfth or early thirteenth century, a certain Sharaf al-Din al-Balkhi dreamt that he was in an expansive desert, completely empty apart from a single well. At first, he witnessed smoke rising from the well. This was followed by various animals, including wolves, scorpions, monkeys and snakes. The animals constantly transformed into humans and…
Lees meerDe Moslim Broederschap als islamitische samenzwering
Samenzweringstheorieën zijn van alle tijden. Je zou ze kunnen definiëren als pogingen van ongeïnformeerde mensen om ingewikkelde problemen op een simplistische manier te duiden, waarbij ze kwaadaardige motieven toeschrijven aan één of meerdere betrokkenen. In plaats van zich te verdiepen in complexe kwesties en zich een genuanceerd oordeel te vormen is het vaak gemakkelijker om…
Lees meer