Utrecht Religie Forum

Blogs en video’s

De sacrale saxofonist: St. John Coltrane

De Amerikaanse jazz-saxofonist John Coltrane (1926-1967) staat bekend om zijn virtuositeit, zijn fabelachtige techniek, zijn grote improvisatievermogen en de enorme invloed die hij heeft gehad op de ontwikkeling van de jazz in de jaren 50 en 60. Als zodanig is het niet overdreven te stellen dat hij één van de belangrijkste jazzmuzikanten van de twintigste…

Lees meer

The Myth of the Sinicization of Islam in China

In late May, an incident in China’s Southwest province of Yunnan drew significant attention to the situation of Islam and Muslims in the country. Reports emerged that the local police force of Najiaying, Yuxi city, an important Muslim stronghold renowned for its rich tradition in Islamic education, attempted to demolish the town’s central mosque, leading…

Lees meer

How to Control Religion 101

Have you ever wondered how important religion can be for state leaders? Do you know how they try to keep what they see as ‘disturbing’ religious ideas under control? If you want to have key information to start answering those questions, this blog post is for you. In the Netherlands, the legitimacy of decision-makers is…

Lees meer

Einde Ramadan: moet je de maan kunnen zien?

‘De Ramadan begint (en eindigt) zodra de maan met het oog (maar eventueel geholpen door optische instrumenten) is waargenomen op een willekeurige plek ter wereld, op voorwaarde dat de astronomische berekeningen de mogelijkheid van die waarneming niet uitsluiten.’ Zo luidt een fatwa (juridische uitspraak) van de European Council for Fatwa and Research. Dat is een…

Lees meer

Of Divine Absence

In sixteenth century India, the Mughal Emperor Jalal al-Din Akbar (1542-1605) formulated a religious movement known as ‘Divine Religion’ (din-i ilahi). This movement consolidated different elements of the religions practiced in his empire. In this blog, I revisit the novel The Enchantress of Florence (2008) by Salman Rushdie, the renowned novelist and Booker prize winner,…

Lees meer

Stolpersteine

Ik moet zo’n elf jaar oud zijn geweest toen ik het voor het eerst beelden zag van bevrijde concentratie- en vernietigingskampen. Die beelden waren van The World at War, een 26-delige televisieserie van de BBC (1973-1974) die destijds ook in Nederland werd uitgezonden. De Tweede Wereldoorlog had tot dan, met de verhalen van mijn ouders…

Lees meer

Jezus en de hond

Perzische poëzie zit vol met toespelingen op het christendom en de christelijke heiligen. Vooral Jezus is een van de gevierde figuren. Er wordt vaak verwezen naar zijn ascetische gedrag, zijn wonderen, het tot leven wekken van de doden en omgang met dieren. Dode hond Een van mijn favoriete verwijzingen naar Jezus komt van de Perzische…

Lees meer

Muzikale Manieren van de Handen

Jip Lensink   Afgelopen december 2022 reisde ik voor één avond en een nachtje naar het geboortedorp van mijn ouders in het oosten van Nederland. Ik was net bij een kerstviering geweest in de Molukse kerk in Vaassen, waar ik onderzoek doe voor mijn PhD. Om de ijzel voor te zijn reed ik snel door…

Lees meer

ChatGPT, digitale Jezus, en robotmonniken

De afgelopen weken stonden in de academische wereld in het teken van een bij momenten hysterische paniek over de introductie van een nieuwe kunstmatige intelligentie dienst, “ChatGPT”, die in staat is op basis van een door de gebruiker scherp geformuleerde vraagstelling indrukwekkende teksten te produceren. Hoewel de maatschappelijke implicaties nog onduidelijk zijn, is het wel…

Lees meer

Wat betekent vroomheid in islam? Het verhaal van de koopman die handelt in gebeden

De Perzische islamitische literaire traditie zit vol met verhalen en anekdotes waarmee dichters morele lessen proberen over te brengen. Een bekend voorbeeld is de middeleeuwse soefi-dichter Farīd al-Dīn ʿAṭṭār (gestorven rond 1221), een reus van de Perzische literaire traditie die grote invloed had op de bekende soefi-dichter Jalāl al-Dīn Rūmī (gestorven in 1273). ʿAṭṭār staat…

Lees meer

Cadeaus geven en ontvangen

December is de tijd van het jaar waarin we cadeaus geven en ontvangen, met Sinterklaas en – in toenemende mate – met kerst. Winkels zijn versierd in kerstsfeer en maken zich op voor een recordomzet. Mensen maken hun eigen wensenlijsten en kopen geschenken voor familie en vrienden. Voor een religiewetenschappelijke blog zou het wellicht voor…

Lees meer

Wat moeten we doen met verstorende klimaatactivisten? Of: de actualiteit van John Rawls 20 jaar na zijn overlijden

20 jaar geleden, in november 2002, overleed de Amerikaanse politieke filosoof John Rawls. Zijn boeken gaan over grondrechten en de vraag hoe je een rechtvaardige democratie vorm kunt geven. Daarbij komt ook regelmatig religie ter sprake. Hoe ver gaat het recht op godsdienst- en gewetensvrijheid? In hoeverre mogen mensen hun bijdragen aan politieke debatten (bijvoorbeeld…

Lees meer

Saaie tijd, fascinerend moment: Ibn Arabi over fascinatie terugbrengen in je leven

. Weet ik al. Heb ik al gezien. Over verveling heeft Ibn Arabi het nodige te zeggen. Hij was een mysticus en denker uit de 12e-13e eeuw, toen de Domkerk in Utrecht gebouwd begon te worden. Ibn Arabi komt uit Zuidoost Spanje, toentertijd stevig in handen van moslims (Moren). Hij was zelf ook moslim, en…

Lees meer

Een lege nis in de Domkerk

Houden protestanten niet van heiligen? Of niet van heiligenbeelden? Door de oecumene zijn veel protestantse christenen minder afkerig van ‘heiligen’, omdat ze kunnen dienen als concrete verbeeldingen van wat als een gelovige manier van leven wordt gezien. Protestanten noemen hen eerder ‘voorbeeldfiguren’ of geloofsgetuigen. De ‘protestantse heiligen’ zijn vaker eigentijdse personen, dat wil zeggen vooral…

Lees meer

Religie waar je het niet verwacht: Sherlock Holmes als profeet

In maart 2022 publiceerde het Sociaal Cultureel Planbureau een rapport waaruit bleek dat de meeste Nederlanders niet meer religieus zijn. Nederlanders zijn inderdaad steeds minder traditioneel religieus: heilige boeken, kerkbezoek en bijpassende rituelen behoren voor velen tot het verleden. Dit wil echter niet zeggen dat mensen helemaal niet meer religieus zijn. Religie is immers een…

Lees meer