Utrecht Religie Forum

Blogs en video’s

Rumi en de nacht

Voor veel mensen is maart een tijd van hoop en nieuw leven. De dagen worden langer en de nachten worden korter. De nacht speelt echter een belangrijke rol in de werken van islamitische mystici, onder wie de dertiende-eeuwse Perzische dichter Jalal al-Din Rumi (1207-1273). Mystici als hij beminden God en hunkerden naar éénwording met het…

Lees meer

Walter Benjamin en het islamitische paradijs

De Duitse filosoof en cultuurcriticus Walter Benjamin (1892-1940) koesterde een passie voor prentenboeken. Hij was in bezit van een grote collectie en schreef er vaak over. Het fascineerde hem hoe kinderen naar prenten kijken en hoe volledig zij zich erin kunnen verliezen. “Het is niet alsof de dingen uit de pagina’s naar voren treden voor…

Lees meer

Technoboeddhisme en Aziatische religiositeit

Boeddhisme is al lang bekend in het Westen. In Nederland is meditatie mateloos populair en veel mensen hebben een boeddhabeeld in de vensterbank of de tuin staan. Boeddhisme wordt geassocieerd met rust, bezinning, en een manier om te ontsnappen uit het dagelijks leven. Deze positieve aspecten worden daarmee vaak in zijn geheel aan “het Oosten”…

Lees meer

Corona en de crisis van de moderne mens

Het hoort bij het wezen van mensen dat ze de wereld willen begrijpen en daar zin aan willen ontlenen. Hierbij spelen verhalen een centrale rol. Mensen ontlenen houvast aan de verhalen die ze maken en doorgeven om zichzelf en hun plaats in de wereld te begrijpen. Deze verhalen zijn onderdeel van een gedeelde verbeelding, en…

Lees meer

Moraal als prijs van de vrijheid in een veranderende wereld

Een mens is een kwetsbaar wezen. Dit inzicht is natuurlijk allesbehalve nieuw. Door de eeuwen heen hebben mensen verschillende instrumenten en instituties ontwikkeld om met deze kwetsbaarheid om te gaan. Religie kan het bijvoorbeeld mogelijk maken om om te kunnen gaan met tragische gebeurtenissen die niet of nauwelijks te beïnvloeden zijn (bijvoorbeeld het overlijden van…

Lees meer

“De Koran zegt” en “de islam schrijft voor” – een modern fenomeen

De transformatie van het islamitisch zelfbeeld in de moderne periode en vervolgens de betekenis van het concept “islam” blijven vele historici en religiewetenschappers nog steeds bezighouden. Het contrast tussen de premoderne islam en de islam in zijn huidige vorm is soms zo frappant dat het ons dwingt een vraagteken bij de notie “islam” te zetten….

Lees meer

Is er een “recht” op de rituele slacht?

Hebben joden en moslims het recht dieren onbedwelmd ritueel te slachten? In de liberale traditie geeft de Letter Concerning Toleration, geschreven door de Engelse filosoof John Locke (1632-1704) in Amsterdam aan het eind van de zeventiende eeuw, een ondubbelzinnig positief antwoord op de vraag. Met de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese…

Lees meer

Terreur in Frankrijk

Vorige week bevestigde de Franse Raad van State de door de Franse regering genomen beslissing om het Collectif Contre l’Islamophobie (CCIF) te verbieden. Deze NGO richt zich op het bestrijden van islamofobie en staat Franse moslims bij die te maken hebben gekregen met discriminatie. Ze doet dat sinds een aantal maanden vanuit Brussel, onder de…

Lees meer

Religieuze groepen als samenzwerende zondebokken

Of je het nu wilt of niet, je komt ze tegenwoordig regelmatig tegen: samenzweringstheorieën. Vandaag de dag gaan ze regelmatig over het coronavirus – dit zou bijvoorbeeld een poging zijn om de bevolking te controleren of een sluwe poging van Microsoftstichter Bill Gates om via vaccinatie mensen van een chip in hun lijf te voorzien…

Lees meer

Seeking Knowledge unto China

“Seek knowledge, even unto China”—this is a very famous hadith among the Chinese Muslim communities. Even though many well-known scholars, including Salafi authority shaykh Muhammad Nasir al-Din al-Albani (1914-1999), have ruled out its status as an authentic hadith, it’s nonetheless very often quoted by Chinese scholars and politicians in various scenarios to show that there’s…

Lees meer

Talen leren om religies te bestuderen?

De heilige boeken van diverse religies – de Koran, de Bijbel, de Veda’s – kun je makkelijk online lezen in het Nederlands of het Engels. Maar wat je dan leest is een vertaling. De Veda’s zijn in het Sankriet geschreven, de Koran in het Arabisch en de Bijbel deels in het Hebreeuws (Oude Testament) en…

Lees meer

Ramadan in lockdown

Het is april 2021 en dat betekent dat de maand Ramadan is begonnen. In deze blog blikken we terug op de Ramadan in 2020, die samenviel met de eerste ‘intelligente lockdown’ in Nederland. Hoe hebben Nederlandse moslims de vastenmaand destijds beleefd? En wat zegt dit in bredere zin over de manier waarop religie verandert tijdens…

Lees meer

Antisemitisme in de politiek: een academische verantwoordelijkheid?

Niet mijn favoriete onderwerp, wel een dat je bijwijlen dwingt in de digitale pen te klimmen: Jodenhaat. Want dat is de kern van antisemitisme: geen ideologie of religiekritiek, maar afkeer van Joden en Jodendom. Antisemitisme kent een religieuze verschijningsvorm, die sluimert in ons geseculariseerd culturele bewustzijn. Ik heb het over antijudaïsme, de theologisch beredeneerde afkeer…

Lees meer

Mediteren zenboeddhisten meer tijdens de lockdown of niet?

Van zenboeddhisten weet iedereen wel dat ze mediteren. De langdurige situatie van lockdown die gaande is in Nederland – en de wereld – lijkt misschien een mooi moment hiervoor: iedereen is meer thuis en heeft misschien meer tijd om op een kussen te gaan zitten om de eigen geest eens goed te bekijken. Handig eigenlijk,…

Lees meer

Protestantse kaarsenkronen?

Op 11 januari 1645 waren loodgieters bezig onder het hoge dak van de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Per ongeluk bereikten vonken van het vuur dat zij voor hun werk gebruikten de kurkdroge houten dakspanten en, geholpen door een straffe noordoostenwind, verspreidde het vuur zich razendsnel. Binnen enkele uren brandde de kerk volkomen uit. Alleen de…

Lees meer