Utrecht Religie Forum

Blogs en video’s

Religieuze groepen als samenzwerende zondebokken

Of je het nu wilt of niet, je komt ze tegenwoordig regelmatig tegen: samenzweringstheorieën. Vandaag de dag gaan ze regelmatig over het coronavirus – dit zou bijvoorbeeld een poging zijn om de bevolking te controleren of een sluwe poging van Microsoftstichter Bill Gates om via vaccinatie mensen van een chip in hun lijf te voorzien…

Lees meer

Seeking Knowledge unto China

“Seek knowledge, even unto China”—this is a very famous hadith among the Chinese Muslim communities. Even though many well-known scholars, including Salafi authority shaykh Muhammad Nasir al-Din al-Albani (1914-1999), have ruled out its status as an authentic hadith, it’s nonetheless very often quoted by Chinese scholars and politicians in various scenarios to show that there’s…

Lees meer

Talen leren om religies te bestuderen?

De heilige boeken van diverse religies – de Koran, de Bijbel, de Veda’s – kun je makkelijk online lezen in het Nederlands of het Engels. Maar wat je dan leest is een vertaling. De Veda’s zijn in het Sankriet geschreven, de Koran in het Arabisch en de Bijbel deels in het Hebreeuws (Oude Testament) en…

Lees meer

Ramadan in lockdown

Het is april 2021 en dat betekent dat de maand Ramadan is begonnen. In deze blog blikken we terug op de Ramadan in 2020, die samenviel met de eerste ‘intelligente lockdown’ in Nederland. Hoe hebben Nederlandse moslims de vastenmaand destijds beleefd? En wat zegt dit in bredere zin over de manier waarop religie verandert tijdens…

Lees meer

Antisemitisme in de politiek: een academische verantwoordelijkheid?

Niet mijn favoriete onderwerp, wel een dat je bijwijlen dwingt in de digitale pen te klimmen: Jodenhaat. Want dat is de kern van antisemitisme: geen ideologie of religiekritiek, maar afkeer van Joden en Jodendom. Antisemitisme kent een religieuze verschijningsvorm, die sluimert in ons geseculariseerd culturele bewustzijn. Ik heb het over antijudaïsme, de theologisch beredeneerde afkeer…

Lees meer

Mediteren zenboeddhisten meer tijdens de lockdown of niet?

Van zenboeddhisten weet iedereen wel dat ze mediteren. De langdurige situatie van lockdown die gaande is in Nederland – en de wereld – lijkt misschien een mooi moment hiervoor: iedereen is meer thuis en heeft misschien meer tijd om op een kussen te gaan zitten om de eigen geest eens goed te bekijken. Handig eigenlijk,…

Lees meer

Protestantse kaarsenkronen?

Op 11 januari 1645 waren loodgieters bezig onder het hoge dak van de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Per ongeluk bereikten vonken van het vuur dat zij voor hun werk gebruikten de kurkdroge houten dakspanten en, geholpen door een straffe noordoostenwind, verspreidde het vuur zich razendsnel. Binnen enkele uren brandde de kerk volkomen uit. Alleen de…

Lees meer

Een oude vos nieuwe streken aanleren

Doorlopende ontwikkelingen in het veld van kunstmatige intelligentie bieden de traditionele geesteswetenschappen nieuwe middelen om oude vragen op te lossen. Neem het voorbeeld van auteurschap. Wellicht ontdekt iemand in een vergeten bibliotheek ergens een nieuw manuscript dat beweert geschreven te zijn door Aristoteles. Wat hierna volgt, is dat een expert in de werken van Aristoteles…

Lees meer

Religieuze objecten in museale collecties

In Nederland is recent een brede discussie op gang gekomen over de herkomst van en de omgang met museale objecten uit voormalige koloniën. Een recent advies van de Adviescommissie Nationaal Beleidskader Koloniale Collecties, in opdracht van OCW en onder leiding van Lilian Gonçalves-Ho Kang You bepleit de onvoorwaardelijke teruggave van koloniaal roofgoed. Ook vindt de…

Lees meer
pixabay

Mijn God, hoe hou je het vol?

Je bent fit, je hebt goede vrienden, je opleiding of werk loopt lekker: en toch loop je vast. Dit kan iedereen overkomen, ook mensen van wie je het niet verwacht. Maar waarom? Een gebrek aan zin in het leven leek het probleem te zijn. Een onderzoeker van de politieacademie ging hierover met me in gesprek….

Lees meer

Heerser of rentmeester van het Antropoceen?

We leven in een nieuwe tijd! En dat is met grote problemen verbonden… Sinds het begin van deze eeuw wordt het geologische tijdperk waarin we leven vaak het Antropoceen genoemd. Het vorige tijdperk was het zogenaamde Holoceen, dat ongeveer 12.000 jaar geleden begon en gekenmerkt werd door de aanwezigheid van relatief stabiele klimaatomstandigheden die voor…

Lees meer

Mohammedcartoons en de urgentie van de hervorming van omgang met religieuze teksten

De onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty en de terreuraanslag in Nice, die drie mensen het leven kostte, hebben het debat over de Mohammedcartoons in Europa opnieuw een dramatische wending gegeven. Deze zorgwekkende ontwikkelingen doen mensen zich opnieuw de eeuwige twee vragen stellen: is de islam verenigbaar met Europese normen en waarden en is…

Lees meer

Hoe politici de democratische vorming op scholen ondermijnen

Een van mijn collega’s in Rotterdam is ondergedoken naar aanleiding van dreigementen via social media. Er ontstond onenigheid met leerlingen over een cartoon die aan een prikbord hing in zijn lokaal. Vervolgens begint het grote circus van media en politiek en wordt het debat over burgerschapsvorming in het onderwijs gekaapt. Ik stel me een docent…

Lees meer

Religie en rampspoed in laatantieke Joodse parabels

“Dat is een reden om extra op de rem te trappen …” Tijdens de persconferentie op 3 november drukte minister Hugo de Jonge beeldend uit hoe we de hoeveelheid besmettingen met het COVID-19 virus omlaag moeten krijgen. Met het beeld van de rem suggereert hij dat we in een snelle, misschien wel onbestuurbare auto zitten:…

Lees meer

Het coronavirus en de scheiding van kerk en staat

Onderzoeksmasterstudent Tim Bouwhuis heeft in een blogpost de recente ophef beschreven over een kerk in Staphorst waar honderden gelovigen bij elkaar kwamen om een dienst bij te wonen en samen te zingen. In ontkerkelijkt Nederland, waar zeker de helft van de burgers geen religie aanhangt en de overweldigende meerderheid, 80 procent, zelden of nooit een…

Lees meer

Hoe Utrecht een belangrijke impuls heeft gegeven aan modern islamitisch denken

Tien jaar geleden overleed een grote, ja wereldberoemde islamitische intellectueel die diepe sporen heeft achtergelaten in Utrecht. “Mijn grootste huiver is dat men in Europa mij beschouwt en behandelt als een islamcriticus,” zo noteert de New York Times in haar necrologie over Nasr Hamid Aboe Zaid. “Dat ben ik niet. Ik ben een onderzoeker.” Aboe…

Lees meer