Utrecht Religie Forum

Blogs en video’s

Rumi, Soefisme, en de Islamitische Traditie

De Perzische dertiende-eeuwse moslim, dichter, en mysticus Jalal al-Din Rumi is tegenwoordig razend populair. Naast enkele wetenschappelijke boeken, verschijnen er elk jaar weer nieuwe vertalingen van Rumi’s gedichten. Ook worden er romans gepubliceerd die geïnspireerd zijn op Rumi’s leven. Vooral in de Verenigde Staten is zijn populariteit de afgelopen twintig jaar ongekend groot. Rumi was…

Lees meer

De hond in de mystieke islam

Zelfs wie niet veel weet van de islam, weet vaak wel dat in de meeste islamitische tradities de hond als onrein wordt beschouwd. Er zijn uitzonderingen, zoals waakhonden, herdershonden en jachthonden, maar de hond is geen gezelschapsdier. Althans, dat is het gangbare idee in het Westen. In het soefisme is de hond een symbool van…

Lees meer

Een Utrechtse oriëntalistische schilder van de 19e eeuw: Willem de Famars Testas en de kleuren van de islamitische wereld

In het Teylers Museum in Haarlem, het oudste museum van Nederland, kun je nog tot 9 februari 2025 een fabuleuze tentoonstelling bezoeken: “Yalla yalla! Zie je in Egypte” (https://teylersmuseum.nl). In deze tentoonstelling staat de Utrechtse schilder Willem de Famars Testas (1834–96) centraal. Hij reisde twee keer naar Egypte en maakte daar schetsen. Op basis daarvan…

Lees meer

“Must Build Again”: A Love Poem for Hope and Resistance

Simin Behbahani (1927-2014) is well known and widely praised, both in Iran and internationally, for the innovations that she introduced into the classical genre of Persian ghazal (love poem). She is known for her philosophical reflection on the fate of human beings. Behbahani wrote about topical issues taking place in Iran such as the Revolution…

Lees meer

Rumi over virtue signalling

Voor elke gelovige loert het gevaar van hypocrisie: het uiterlijk vertonen van vroom gedrag zonder dat men innerlijk echt vroom is. Men handelt dan om de verkeerde redenen, bijvoorbeeld sociaal aanzien of om het eigen ego te strelen, in plaats van uit liefde voor God. Ofwel: virtue signalling. In de Perzische mystieke islam zijn er…

Lees meer

Rationele duiding in emotionele tijden

Eén ding dat wetenschappers vaak lastig vinden is omgaan met de media. Dat is niet zo vreemd. In de wetenschap is er ruimte voor uitleg, feitelijke onderbouwing en vele tinten grijs. In de media moeten dingen daarentegen vaak kort, snel en eenvoudig uitgelegd worden. Dat gaat nogal eens ten koste van de nuances die wetenschappers…

Lees meer

Preachers, Speak for the State!

“I learned that when it comes from the heart it reaches the heart. When it comes from the tongue, it doesn’t reach the ears.” (Jordanian preacher) The Jordanian political regime relies in part on Islam for its legitimation. It is thus important for the regime to make sure that religion is interpreted the way it…

Lees meer

Wat at Eva?

Beste lezer, de titel is een vraag aan jou, beantwoord die aub intuïtief voor jezelf voordat je verder leest: wat at Eva in de tuin? (antwoord: ….) Met ‘Eva’ doel ik natuurlijk op de vrouw die uit de ‘zijde’ (rib) van de ‘mens’ (Hebreeuws: adam) is geschapen (Gen. 2:21-22), en door die nu tot man…

Lees meer

The Parable of the Elephant

In this blog post, I explore one of the important questions that the Persian mystic-poet Jalal al-Din Rumi (d. 1273) addressed in his writings. That question is the inquiry into the possibilities of arriving at the realm of the higher Truth. What does the Truth mean? How did Rumi ponder and discuss the potentials to…

Lees meer

Timothée Chalamet en de Mahdi

Timothée Chalamet keert terug op het witte doek als sci-fi held Paul Atreides, telg uit een uitgemoord koninklijk huis, die op de woestijnplaneet Dune een revolutie ontketent, gesteund door een stam van nobele wilden, de Fremen. Samen vechten ze tegen de intergalactische imperator Shaddam IV en zijn handlangers, de Harkonnens, met als doel diens kolonialistische…

Lees meer

Een Perzische Valentijn: “Ik kniel voor je neer, geen deur naar de Kaaba is open”

“Ik hou van jou en ik blijf je trouw.” Zo worden populaire liefdesliedjes nog wel eens gekenschetst. Inderdaad blinken veel bekende popliedjes in de Angelsaksische traditie niet uit in poëtische diepgang. Al zijn er natuurlijk uitzonderingen – denk aan Bob Dylan. Perzische popmuziek In de Perzische populaire muziektraditie zien we iets heel anders. Daar valt…

Lees meer

Ayahuasca als een “lichamelijke technologie” – wat hebben gender, ras, en seksualiteit daarmee te maken?

Ayahuasca heeft de afgelopen twintig jaar een grote populariteit gekend in de nieuwe spirituele bewegingen in de westerse wereld in het algemeen en in Nederland in het bijzonder. Het is de naam van een brouwsel van een liaan, die caapi heet, en een andere plant die de psychoactieve component DMT bevat. Dit brouwsel kan intense…

Lees meer

Rumi en Erasmus: Humanisme van Oost en West

Als middelbare scholier heb ik talloze keren door de Erasmusstraat in Rotterdam gefietst, maar nooit heb ik veel aandacht besteed aan de enigszins verborgen muurschildering aan de Erasmusstraat 137. Het schilderij toont moslimfilosoof, dichter en mysticus Jalal al-Din Rumi (overleden 1273), en de christelijke theoloog, filosoof en filoloog Desiderius Erasmus (overleden 1536). Vanaf de vroegmoderne…

Lees meer

Religie en de Grondwet

Een meerderheid van de inwoners van Nederland – 57,2% volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek – beschrijft zichzelf als niet-religieus. Daarnaast is 31,4% christen, 5,6 % moslim en hangt 5,9% een ander geloof aan. Uiteraard zijn religiewetenschappers sterk geïnteresseerd in de voorstellingen en praktijken van gelovigen. Ook zijn ze geboeid door de manier waarop…

Lees meer

De verzuiling voorbij?

Één van de hardnekkigste ideeën over de Nederlandse religiegeschiedenis is die van de “verzuiling”. De maatschappij zou in de eerste helft van de twintigste eeuw opgedeeld geweest zijn naar levensbeschouwing. Als je protestants was, ging je naar de protestantse kerk, de protestantse jongerenvereniging, en ook naar de protestantse dokter en slager. Als je een socialist…

Lees meer