Utrecht Religie Forum

Blogs en video’s

Religie in tijden van corona

Wat heeft een virus met religie te maken? Niets. Een virus is een biologisch verschijnsel. Het is niet religieus. Het heeft geen identiteit. Het houdt zich niet aan voorschriften anders dan die door het eigen genetische programma zijn bepaald en geeft zich niet over aan rituelen. Maar dan…. ‘Pray like Jesus but wash your hands…

Lees meer

‘Never let a good crisis go to waste’

Dit weekend overviel me een drukkend gevoel op de borst, dat, bij afwezigheid van fysieke hartklachten, niet anders was te duiden dan acute stress. Een milde paniekaanval. Toch was het geen angst die me trof, of overwerktheid, neen, de symptomen stemden overeen met wat ik na een reorganisatie ervoer als machteloosheid. Laten we wel wezen:…

Lees meer

“If you can help, then do it!” Discussions of Health and Medicine in Late Antique Religious Communities

As the ongoing coronavirus pandemic aptly illustrates, health and medicine are concerns not only for the individual, but for the community and the environment within which he or she lives. Our lives are bound up with one another and depend on the mutual aid and care of the friends, family, doctors, nurses, and many others…

Lees meer

The media ecologies of Shia clergy: a short reflection on the co-evolution of religion and media in nineteenth-century Iran

We often assume that religions are shaped on the basis of ideas: about the world, about humans and their relations to that world. In a similar vein, we might compare the different world religions in terms of their ideational bases. For example, we might hasten to think that Islam and Zoroastrianism are different by virtue…

Lees meer

Van Bijbelkennis naar verlicht vermaak

Jeugdboeken, dat wil zeggen: boeken die bestemd zijn voor kinderen en jongeren, en die zij voor hun plezier zelf lezen, verschijnen pas tegen het eind van de achttiende eeuw. In de tijd daarvoor bestond hun leesvoer uit school- en lesboeken en uit lectuur die ook voor volwassenen bestemd was, zoals bijvoorbeeld de krant. Oude schoolboekjes…

Lees meer

De zegen van religieus ongeletterd zijn

Het is een grote zorg voor religiewetenschappers: de kennis van religie in moderne samenlevingen zoals Nederland neemt steeds verder af. Hoewel religie zeker niet is verdwenen, weten maar weinig mensen echt veel over de geschriften, rituelen en feestdagen die belangrijk zijn voor christenen, moslims, joden en andere gelovigen. Dit gedeelde gebrek aan kennis wordt doorgaans…

Lees meer

Nieuwe moslima’s in Nederlandse media en journalistiek

Bekering van niet-moslims naar islam roept vandaag de dag allerlei reacties en emoties op, variërend van verbazing, twijfel, bezorgdheid en vijandigheid. Dit is terug te zien in Nederlandse media en journalistiek. Alleen al sinds 2005 werden nieuwe moslims in beeld gebracht door heel wat documentaires, series, reportages en talkshows uitgezonden door de publieke omroepen. Een…

Lees meer

Bekering naar het Jodendom: vertellingen in Westerse media en cultuur

Religieuze veranderingen vinden plaats op allerlei manieren, op zowel grote als kleine schaal. Denk maar aan de opkomst van nieuwe religieuze tradities en bewegingen doorheen de geschiedenis, die invloed hebben op collectieve manieren van denken en leven. Maar denk ook aan religieuze transformatie op individueel vlak. Een goed voorbeeld daarvan is bekering, waarbij het individu…

Lees meer

Smelling Sacred Spaces: Pilgrimage Practices and Olfactory Experiences in Early Islam

Pilgrimage (in Arabic, hajj) is one of the canonical five pillars of Islam, the collection of practices and beliefs understood to be foundational for all Muslims. Testimony to Muslims performing the hajj to Mecca is available from very early in Islamic history: it is described as “a duty owed to God by people who are…

Lees meer

Verdichte goden

De uitgelichte afbeelding bij deze blog post is afkomstig uit Nuttige huis- en bybelsche almanach. Voor het jaar 1781 (Amsterdam, Harmanus Keyzer, 1781), Universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur 1155 H 25. Dit was een jaarlijks verschijnend naslagwerkje met bijvoegels die zich richtten op jeugdige lezers (zie ook: Spaar ze allemaal!). Op de afbeelding staan zeven ‘Germaanse goden’. De Nederlandse jeugd was…

Lees meer

Godsdienstvrijheid – waarom eigenlijk?

Op 10 december 2018 was het 70 jaar geleden dat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een belangrijk document aannam: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Daarin wordt ook het recht op godsdienstvrijheid genoemd als een van de klassieke vrijheidsrechten. Maar wat is godsdienstvrijheid eigenlijk en waarom is dit recht belangrijk?…

Lees meer

Religie revolutionair, of: Wordt er met kerstmis een terrorist geboren?

Waar gaat religie over? Het eerste waar ik aan denk, is: kaarsjes, kruisjes en gevouwen handen. Dat is eigenlijk onzin. Religie is revolutionair. Via Filippijnse afbeeldingen van Maria en Jezus is dat makkelijk te zien. Want wat zie je op de afbeelding hieronder (volg link 2)? In ieder geval een heilige, met gevouwen handen en…

Lees meer

Bidden bij de Albert Heijn

Als ik na een lange dag in Utrecht het parkeerterrein van de plaatselijke supermarkt oprijd om nog snel wat boodschappen te doen, heb ik hen uit een ooghoek al geregistreerd. Een groepje mensen dat doelbewust wat rondhangt bij de ingang van de Albert Heijn. Nu is dat op zich niets nieuws. In het dorp waar…

Lees meer

Opstandig zijn tegen je vader? Over sociale en religieuze “othering” in rabbijnse parabels

11 Oktober was een spannende avond: Zou comedyserie De luizenmoeder (AvroTros) de Gouden Televizier-Ring in de wacht slepen? De luizenmoeder was immers een grote kijkcijferhit geweest. Veel mensen schakelden iedere week in om de ervaringen van moeder Hannah op basisschool De Klimop te volgen. Vooral het gedrag van de ouders werd in deze serie aan…

Lees meer

“Pictures That Divide”: een onderzoek naar de islam, visuele cultuur en diversiteit

Onze tijd is er een van visuele overvloed. Elke dag opnieuw maken we met z’n allen een onvoorstelbare hoeveelheid afbeeldingen, met name afbeeldingen van elkaar. Maar deze “representaties”, zoals geesteswetenschappers ze noemen, zeggen niet alleen iets over de geportretteerden, maar vooral iets over de zienswijze van de makers en over de relatie tussen het “Zelf”…

Lees meer